Samen de gebouwde omgeving verbeteren?

Nederland staat voor een uitdaging: wil het haar burgers de komende jaren een veilig onderkomen kunnen bieden en het hoofd bieden aan klimaatadaptatie, de energietransitie en de grondstoffentekorten, dan zal de bouwsector haar werk ingrijpend moeten gaan veranderen. Om dat mogelijk te maken, werkt Contakt Consulting mee aan de invoering van een Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving (DSGO) en de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb), die op 1 juli 2022 in werking moet treden.

Esther van Kooten Niekerk (bedrijfskundige en organisatiepsychologe) kwam naar Contakt Consulting om mee te kunnen spelen in de strategische voorhoede en om te kunnen werken met organisaties die al een stap vooruit willen als de wet dat nog niet verplicht. Nu het ministerie een nieuw stelsel voor kwaliteitsborging in de bouw wil, kan ze daarmee aan de slag. Samen met kwaliteitsborgers en de bouwbranche, gaat Esther op zoek naar instrumenten die niet alleen de wetgever helpen, maar ook de mensen op de werkvloer. De Wkb controleert straks de kwaliteit van de producten die worden gemaakt met het Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving (DSGO), het project waar collega Ron Saraber actief is.

Help vakmensen hun vragen te formuleren

“Je ziet mij in vergaderzalen, maar ik maak ook graag een praatje met de mannen en vrouwen op de steigers”, vertelt Esther. “Ze hebben goede ideeën. Natuurlijk hebben ze aversie als iemand plompweg zegt ‘van nu af aan gaan we alles anders doen’. Maar als ze mee kunnen denken en hun eigen initiatieven gerealiseerd zien worden, zijn ze hartstikke enthousiast.”

“Als je vakmensen helpt hun vragen te formuleren, steunt digitalisering hen in plaats van ze te frustreren. Ik wil de kwaliteit van de bouw verbeteren op een manier die de werkvloer ook ten goede komt. Niet zoals in de zorg, waar de vraag om kwaliteitscontrole ertoe leidde dat vakmensen elke dag drie kwartier kwijt zijn aan administratie, in plaats van met het leveren van die kwaliteit zelf.”

Proefprojectenkwaliteitsborging

Het betrekken van de mensen op de werkvloer vergt nogal wat van de mensen boven hen. Dat kan best lastig zijn, geeft Esther toe, maar het is haar al eerder gelukt. Op basis van die ervaringen werkt ze nu aan de programmaopzet voor proefprojecten voor de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). “De praktijkervaringen moeten het stelsel zo dicht mogelijk laten aansluiten bij de wereld van de vakmensen” stelt Esther, “zij zijn immers degenen die de bouwkwaliteit echt verhogen.”

Om te kijken hoe dat stelsel moet gaan functioneren, gaat ze de komende tijd aan de slag met bestaande praktijkinitiatieven van verschillende kwaliteitsborgers en bouwers in grote, kleine en middelgrote gemeenten. Hun ervaringen moeten gaan uitwijzen waar de knelpunten liggen en hoe het stelsel straks kan gaan functioneren.

Digitaal stelsel Gebouwde Omgeving

Belangrijke bouwsteen in het functioneren van de Wkb is de ontwikkeling van het Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving (DSGO), waar aan getrokken wordt door collega Ron Saraber. Het DSGO moet de verschillende ketenpartners in staat stellen data te delen, slimmer samen te werken en sneller te innoveren. Het bundelt informatie over de bouwwerken, producten en hun omgeving. Samen vormt die informatie de “virtuele gebouwde omgeving” die de ketenpartners helpt om hun werk beter op elkaar af te stemmen, beheerkosten te reduceren en bestaande middelen optimaal te gebruiken.

Door de ketens efficiënter samen te laten werken en data uit verschillende disciplines te combineren, maakt het DSGO het mogelijk de arbeidsproductiviteit in de bouw te verhogen en tegelijk bij te dragen aan zaken als een circulaire bouweconomie en de energie- en waterhuishouding van smart cities. Omdat het DSGO de hele levenscyclus van een gebouw volgt, stelt het gebruikers bovendien in staat nieuwe contractvormen te ontwikkelen, die bijvoorbeeld een duurzaam gebruik bevorderen of de meervoudige functies van het gebouw ondersteunen. Wil Nederland de nieuwe uitdagingen aan kunnen, dan heeft het haar data hard nodig.