De tijd is meer dan rijp voor data gedreven innovaties

Auteur: Jan Schuurman, professional in Business Analytics

De waarde van data in Nederland is gemeten door het CBS en bedraagt naar schatting tussen de 15 en 20 miljard per jaar. Waarom wordt er zoveel geld geïnvesteerd in data en waarom zou je hier als organisatie mee aan de slag moeten?

Data wordt steeds belangrijker in de samenleving en in de economie. Met data wordt ook veel geld verdiend, maar de waarde ervan was tot nu toe nog niet bepaald. Het CBS deed in 2021 voor het eerst onderzoek naar de waarde van data in Nederland in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Enkele belangrijke bevindingen van deze studie [1]:

• In 2017 maakte 22% van de bedrijven met 10 of meer medewerkers gebruik van data.
• In 2019 doet meer dan de helft van de grote bedrijven aan analyse van eigen data.
• Van 2006 tot 2017 ligt de jaarlijkse investering van Nederlandse bedrijven in data tussen de 15 en 20 miljard euro. 
• Van 2006 tot 2017 betreft het jaarlijkse volumegroei van data 3 tot 3,5 procent.
• De groei van datascience groeit met 15,6 procent per jaar.

De waarde van data

Het CBS schat de waarde van data die bedrijven beheren in op basis van de kosten die gemoeid zijn met het verkrijgen van die data. Maar de echte waarde van data ontstaat pas als er ook daadwerkelijk iets met de data wordt gedaan. In 2017 signaleerde het blad The Economist niet voor niets dat ’s werelds meest waardevolle grondstof niet langer olie is, maar data [2]. Deze vaststelling kwam niet uit de lucht vallen, maar vloeit voort uit de sterke groei van tech-bedrijven die steeds meer met data(-analytics) grote winsten weten te behalen. Door de toenemende digitalisering van allerlei processen in de samenleving ontstaan er bewust en onbewust enorme hoeveelheden gedigitaliseerde gegevens (‘big data’). Bedrijven zijn in toenemende mate bezig te bezien in hoeverre uit deze data, patronen en inzichten kunnen worden gedistilleerd die kunnen bijdragen aan efficiëntere bedrijfsprocessen dan wel het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen en daarmee een vergroting van de omzet. Met andere woorden: deze data zijn in toenemende mate geld waard voor deze bedrijven.

Data als sleutel tot succes

In onze snel veranderende wereld is data de sleutel om opbrengsten verhogen en kosten te reduceren. Bijvoorbeeld door het gedrag van klanten beter te analyseren en daar de koers op te bepalen. Door goede analyses van klantdata kan je anticiperen op het gedrag van klanten en aangesloten blijven op hun veranderende wensen. Maar waar begin je en hoe creëer je waarde met jouw data?

1. Start met beschikbare data

Het verdient de aanbeveling om te beginnen met data die al beschikbaar en gemakkelijk te verzamelen is. Richt je daarbij vooral op data met waardevolle informatie, zoals data uit klanttevredenheidsonderzoeken of reviews die klanten achterlaten. Je kan het best beginnen met het verwerven van inzichten uit data voor afdelingen met een hoge zichtbaarheid, zoals marketing en sales. Of start met het verwerven van inzichten uit data met een te verwachten hoge impact op het bedrijfsresultaat.

2. Creëer draagvlak

Data gedreven werken heeft alles te maken met draagvlak bij zowel het management als op de werkvloer. Andere organisaties die data gedreven zijn gaan werken, hebben tal van voordelen bereikt. Voordelen zoals efficiënter en effectiever gaan werken, een reductie van kosten en het verhogen van de klanttevredenheid, loyaliteit en omzet. Beslissingen die worden onderbouwd met data geven doorgaans meer zekerheid dan een onderbouwing op gevoel en ervaring. Geef wel duidelijk aan dat data gedreven werken aanvullend is op de bestaande manier van werken en niet vervangend.

3. Begin klein

Je kan het best klein beginnen en experimenteren met een paar onderwerpen die voor het grijpen liggen en waarvan een redelijke tot grote impact verwacht kan worden. Bedenk hiervoor van tevoren diverse opportunity’s. Kies hieruit de beste twee en maak hier business cases van.

4. Stel een innovatieteam samen

Stel een innovatie team van betrokken medewerkers samen met een vertegenwoordiging uit de gehele organisatie en met een projectleider die gelooft in de kansen die data kan bieden. Voorzie dit innovatieteam van inspiraties (eventueel van buitenaf), benodigde skills en een sfeer die enthousiasme, ontspanning en ambitie uitstraalt. Laat het team minimaal twee maandelijks bij elkaar komen om voortgang en nieuwe ideeën te bespreken. Zorg ervoor dat alle individuele deelnemers betrokken blijven. Bijvoorbeeld door hun een ‘passion of mind’ presentatie te laten verzorgen over hun idee, aanpak en resultaat.

5. Denk in het belang van de hele organisatie

Kies een doel en aanpak, waarbij de gehele organisatie gebaat bij is en daardoor betrokken kan raken. Bepaal het doel samen. Stel vast waar de organisatie nu staat en waar de organisatie naar toe moet gaan en zorg bij het maken van de aanpak ervoor dat het begrip van de business en het begrip van de data op elkaar aangesloten zijn en blijven.

6. Leg duidelijk uit wat het oplevert

Leg heel duidelijk en eenvoudig uit wat de toegevoegde waarde van data analyses kan zijn. Belangrijk is dat de directie en de werkvloer er het nut van inzien. Meet daarom het resultaat. In welke mate heeft het experiment gewerkt? Wat levert het concreet op voor welke afdelingen? Zijn de inzichten verrassend, verklarend en kan je er praktijkgerichte acties op bedenken?

7. Deel het resultaat

Deel het resultaat aan iedereen en maak een duidelijke vertaalslag met concrete verbeteringen voor iedereen. Vertel hoe je hier aan gekomen bent. Door alle geledingen heen moeten de voordelen duidelijk zijn.

8. Ga met de resultaten aan de slag

Het is belangrijk om het momentum niet te verliezen. Geef als er inzichten zijn verkregen de betrokken medewerkers opdracht om ermee aan de slag te gaan. Daag op een prettige manier uit om ook zelf met ideeën te komen. Toets deze ideeën op levensvatbaarheid en beloon medewerkers hiervoor.

9. Een data gedreven organisatie

Om een data gedreven organisatie te worden en te blijven moeten de resultaten duidelijke voordelen opleveren voor de organisatie en de medewerkers. Het resultaat is dat de medewerkers tijd overhouden, zodat zij tijd kunnen blijven nemen voor nieuwe initiatieven. Met de juiste inzet van data kan je bedrijfsprocessen efficiënter maken en nieuwe businessmodellen ontwikkelen wat vervolgens resulteert in een vergroting van de omzet. Data is geld waard! 

[1] Bron: CBS onderzoekt de waarde van data – 12-1-2022.

[2] Economist 2017