Gerrit de Wit is één van onze ZP-ers die naast zijn werk als consultant deelneemt aan een prachtig vrijwilligers project in Congo. Wij supporten als Contakt zijn project en hij vertelt hier in dit artikel wat meer over. 

Het ‘groene boekje’ voor de Boa-taal in Congo

Dit nieuwsbericht betreft een teken van leven vanuit het regenwoud in de Democratische Republiek Congo. Ik ben hier op uitnodiging van een Congolese organisatie die mensen adviseert, traint en begeleidt bij het ontwikkelen van hun taal. Het zijn lokale talen die nog springlevend zijn, maar waar nooit een alfabet voor is gemaakt. Het is inmiddels mijn vijfde bezoek aan Isiro, een wat grotere plaats in het regenwoud van Congo.

Boa-taal

In 2018 startte ik met het uitzoeken van de Boa-taal, samen met een goed team van 4 Boa’s en een Congolese taalkundige. Het team is al die tijd bij elkaar gebleven. In 2019 konden we het alfabet presenteren en vorig jaar kwam een spellingsgids, het ‘groene boekje’ in de Boa-taal gereed. Vier groepen schrijvers gingen voor het eerst boekjes schrijven in hun eigen taal: volksverhalen, belevenissen van hen zelf, voorlichting (AIDS-preventie), het verhaal van Ruth uit de Bijbel. Ze werken nu aan een leesmethode en aan materiaal om de positie van vrouwen te verbeteren.

Evaluatie van de spelling

Het wordt aanbevolen om een nieuwe spelling na een jaar, samen met de schrijvers te evalueren. Bij het gebruik kom je er achter wat er in de spellingsgids nog niet goed is uitgelegd, of wat beter uitgezocht moet worden. Soms is er een verandering nodig in het alfabet, maar meestal gaat het over wel of niet aan elkaar vast schrijven van woorden. Ook tijdens deze evaluatie zijn een aantal dingen naar boven gekomen, waar meer aandacht voor nodig is. De Congolese taalkundige gaat hier een soort van Quick Reference Guide van maken voor schrijvers van de Boa taal.

Proces

We kijken ook naar het proces. Hoe gaat dat vanaf het schrijven van een tekst tot het laten printen en de distributie/verkoop. Met eenvoudige procesmodellering help ik de organisatie om hier meer zicht te krijgen op de punten waar het nog niet goed gaat. Daar komt veel uit. In de context hier is dat niet allemaal zo snel op te lossen. Maar er zijn ook punten die nu wel aangepakt en verbeterd kunnen worden. Zoals de processen van aanvraag om een boekje in een oplage te printen, de distributie naar de potentiële lezers, de verkoop en de financiële administratie.

Het leven in Congo

Elke morgen word ik rond vijf uur gewekt door zingende vogeltjes en kraaiende hanen tot rond zes uur de eerste brommers langskomen. Ik leef hier met de ruim 20 kg bagage die ik mee kon nemen, leef en eet bij de mensen hier en ik ben dit keer de enige niet-Congolees in de organisatie. Het is basic living, maar ik geniet er ook van. Van de goede contacten. Maar ook van het initiatief van de Boa-gemeenschap en de vooruitgang die ze boekt.

Crowdfunding

Als zoiets als dit je aanspreekt en je zou een bijdrage willen geven, dan is die zeker welkom via de Crowdfunding van het Leids Universiteits Fonds. Als er nog 800 Euro binnen zou komen, dan zijn we voor dit jaar rond. De website met foto’s, een Boa verhaal uit het regenwoud en een doneerknop kan je hier vinden: https://www.steunleiden.nl/project/toekomst-voor-de-boa-taal-in-congo