Databedreven werken in de bouw en installatie: kans of kopzorg

Als de uitwisseling van informatie tekort schiet lopen bouwprojecten al snel uit in tijd en budget. Om medewerkers databedreven te kunnen laten werken is aandacht geboden voor vier aspecten: integratie van de interne datastromen, standaardisatie van uitwisseling met externe partijen, selecteren van het juiste BIM-(collaboration)pakket en creëren van een databedreven bedrijfscultuur. Laten we die aspecten eens nader bekijken.

Doorbreek de digitale muren tussen afdelingen

Bouw- en installatiebedrijven maken vaak gebruik van eigen software oplossingen voor verschillende afdelingen. Denk aan applicaties voor ontwerp, inkoop, calculatie en onderhoud. Wanneer die applicaties niet gekoppeld zijn, ontbreekt het totaaloverzicht en worden fouten gemaakt bij het overnemen van gegevens in een ander pakket. Een ERP-systeem dat alle informatie integreert is het begin van een oplossing. Maar er ontstaan steeds meer nieuwe functionele behoeften waarvoor maatwerk nodig is. En zodra er een bedrijfsovername gedaan wordt moet al die complexiteit in bedrijfsadministraties ook nog samengevoegd worden.

Kies voor standaardisatie in de communicatie

Een ander probleem is de communicatie met ketenpartners. Bedrijven moeten zowel horizontaal als verticaal aansluiten op hun partners om snel en foutloos samen te werken. Dus is het zaak dat iedereen dezelfde taal spreekt. Helaas hebben opdrachtgevers, aannemers en fabrikanten elk hun eigen terminologie, systemen en informatiebehoeften. Standaardisatie helpt om versnippering in de vormen van datacommunicatie tegen te gaan. Goede voorbeelden van standaarden die dit tegen gaan zijn bijvoorbeeld STABU en Ketenstandaard Bouw, die sinds kort hun krachten hebben gebundeld. Ze beheren bestekstandaarden B&U, de ETIM-standaard voor productspecificaties en de S@LES-standaard voor berichtenverkeer over offertes, prijslijsten, condities, orders, facturen etc. .

Zorg dat je goed kunt samenwerken met een BIM-(collaboration)pakket

Een BIM pakket moet allereerst functionaliteit bieden voor modelleren van bouwwerken. Daarnaast is er een sterk toenemende noodzaak om samen te kunnen werken in modellen inclusief alle daaraan gerelateerde informatie. Denk daarbij aan ook document- en eisenmanagement inclusief gedegen versiebeheer. Zo niet, dan ontstaan ‘verschillende versies van de waarheid’. Een ander probleem is dat BIM-modellen nog steeds vaak alleen gebruikt worden voor de geometrie. Zaken als kwaliteitseisen, technische specificaties, kosten planning en logistiek zijn vaak niet toegevoegd. Bedenk daarbij dat de betrouwbaarheid van projectdata steeds belangrijker wordt. Een afwijking van een paar procent kan 100% ellende veroorzaken.

Creëer cultuur waarin data delen centraal staat

Afdelingen moeten verder werken met de informatie die ‘voorgangers’ leveren. Dat kun je niet overlaten aan een IT verantwoordelijke of de asset managers die ‘alles in hun hoofd hebben’ en Excel-lijstjes voor afdelingen maken. Mensen maken fouten en als ze het bedrijf verlaten is hun kennis ook verdwenen, inclusief de kennis van de tooltjes die ze voor verschillende teams ontwikkeld hadden. Bovendien is een centraal digitaal systeem geen oplossing wanneer medewerkers er te weinig informatie in zetten. Het moet dus een tweede natuur worden om alles direct vast te leggen en te beseffen dat die informatie door andere teams weer hergebruikt wordt. Ook partners moeten verder kunnen werken met de informatie die eerder in de keten digitaal is gedocumenteerd. De opdrachtgever levert de specificaties op basis waarvan het uiteindelijke werk beoordeeld zal worden. De aannemer bepaalt wat de componenten voor de realisatie zijn en welke tools gebruikt gaan worden. Vervolgens moet de toeleverende keten op basis van deze input in staat zijn exact de juiste producten te leveren. En uiteindelijk moet het bouwwerk beheerd worden bij voorkeur met de informatie die tijdens realisatie bijeengebracht is.

Pluk de vruchten van DigiDealGO

DigiDealGO is een initiatief voor de Gebouwde Omgeving, dat zich richt op verbetering van de digitale samenwerking. Met dat doel wordt nu gewerkt aan een Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving (DSGO) dat sectorbrede afspraken gaat bevatten over het delen, organiseren en het eigenaarschap van digitale gegevens, informatie en kennis. Vanuit mijn functie als partner bijContakt Consulting was ik programmamanager voor de DigiDealGO en intensief betrokken bij de oprichting van het DSGO. Allemaal bedoeld om naast alle energie die organisaties zelf in hun digitalisering steken ook ketenpartners in staat te stellen om beter samen te werken door de hele keten heen. Dit verkleint risico’s, en helpt om effectiever nieuwe producten en diensten te ontwikkelen. Niet in de laatste plaats een noodzakelijke beweging om onze maatschappelijke doelstellingen te halen op gebieden van klimaat, duurzaamheid, circulariteit, energietransitie etc.

Van digitale doelen naar praktische stappen

Bij Contakt Consulting weten we wat er speelt in de bouw- en installatiebranche. Dat komt niet alleen door onze bijdrage aan initiatieven als DigiDealGO, de Wet kwaliteitsborging (Wkb) en het Vakpaspoort (Centraal Register Techniek) voor installateurs. We hebben ook al ruim 20 jaar de meest uiteenlopende bedrijven in verschillende branches geholpen om inzicht en overzicht te krijgen in de mogelijkheden om databedreven te werken. We produceren geen vuistdikke rapporten die in de onderste lade verdwijnen maar hebben een hands-on mentaliteit om de gekozen digitale strategie om te zetten in concrete vervolgstappen. Daarbij focussen we niet uitsluitend op de technologie maar vooral ook op mensen en processen.